چهارم شهريورماه ۹۲ روزي بود كه حكم انتصاب مهندس سعيد اوحدي به رياست سازمان حج و زيارت منتشر شد؛ از آن روز تا اين زمان بيش از يك‌سال مي‌گذرد و دانش‌آموخته دانشگاه‌هاي لانبيچ كاليفرنيا و تهران، آزاده هشت ساله و مدير پيشين عمره كشور، امسال در حال برگزاري دومين حج تمتع در دوران جديد مسووليت خود است.
دفتر مهندس اوحدي در طبقه هفتم قصرالدخيل قرار دارد و با او كه در سخنانش مرتبا از تلاش براي تبديل مشكل به مساله و راه‌حل‌يابي براي آن در زمان عمليات سخن مي‌گويد و حضورش موجبات ايجاد روابط صميمانه‌تري در حوزه حج و زيارت را فراهم آورده، گفت‌وگويي درباره روند برگزاري حج ۹۳ انجام داده‌ايم.
اين گفت‌وگوي تفصيلي كه در چند قسمت ارائه مي‌شود، در حالي انجام گرفت كه رئيس سازمان حج و زيارت سخنانش را با تقدير از اهالي رسانه آغاز كرد، رسانه‌هايي كه جهت بالابردن جايگاه حج و متعاقب آن نمايش عزت جمهوري اسلامي تلاش مي‌كنند.
اگر از شما پرسيده شود كه مهم‌ترين ويژگي حج امسال چيست، چه پاسخي مي‌دهيد؟
حج امسال در حالي شروع شد كه وزارت‌خانه‌هاي حج و امورخارجه عربستان سعودي تصميم گرفتند تا با راه‌اندازي «مسار الكترونيك» همه خدمات مرتبط با حجاج را در يك برنامه نرم‌افزاري متمركز سازماندهي كنند. در ملاقات‌هايي كه پيش از تمتع با وزير حج تمتع داشتيم، اين موضوع مطرح شد و آن‌ها درخواست داشتند كه كار‌شناسان انفورماتيك حج و زيارت به عربستان آمده و با برنامه آشنا شود. نهايتا مي‌بايست دستگاه‌هاي باركدخواني خاصي خريداري مي‌شد و عربستان تاكيد داشت تا از يك شركت خاص اين محصول تهيه شود و ما در بررسي‌هاي كار‌شناسي، محصول شركت ديگري را انتخاب كرديم كه در مرحله اجرا، سركنسول‌هاي عربستان در تهران و مشهد اذعان داشتند كه دستگاه باركدخوان تهيه‌شده توسط ايران، كارآمد‌تر از دستگاه‌هاي خود آن‌هاست. البته در شروع عمليات صدور ويزا، وضعيت نگران‌كننده بود، چرا كه يك دستگاه از يك پرواز ۴۰۰ نفر نيمي از گذرنامه‌ها را نمي‌خواند يا تاييد نمي‌كرد، پيگيري جدي‌اي از همه طرف در اين‌موارد صورت گرفت، چه در سطح سازمان حج و چه وزارت امور خارجه.
سفر آقاي اميرعبداللهيان معاون وزير خارجه هم در همين زمينه بود؟
در سفر آقاي اميرعبداللهيان اين موضوع پيگيري شد؛ آقاي صادقي سفير ايران در رياض اولين ملاقات خود بعد از تقديم استوارنامه‌اش را با وزير حج عربستان انجام داد و پيگيري موضوع ويزا شدند كه در همان ديدار وزير حج عربستان گفته بود كه امسال سال اول صدور وزير الكترونيك بود و متاسفانه در برخي كشور‌ها اساسا ويزا بدين طريق صادر نشده است و مجبور شده‌ايم به سيستم قديمي برگرديم تا زائران آن كشور‌ها مشرف شوند. همچنين وزير از ايران تشكر كرده بود كه روال صدور ويزا يك روال عادي و خوب بوده است.
الان دقيقا چند ويزا صادر شده است؟
هم‌اكنون بيش از ۶۰ هزار ويزا صادر شده و تا شنبه احتمالا كار صدور ويزا‌ها به پايان خواهد رسيد. اين اتفاق خوبي در طليعه حج است كه كار صدور همه ويزا‌ها در هفته اول آغاز عمليات حج، به پايان مي‌رسد. البته جا دارد در اينجا از پليس گذرنامه تشكر كنم كه در حدود ۱۰۰ گذرنامه مشكل‌دارشده را راسا مجددا صادر كرد.
آيا در همه كشور‌ها اين روال دنبال شده است؟
بله، در همه كشور‌ها اجرا شد. در برخي كشور‌ها مجبور شدند كه به دستورالعمل قبلي بازگردند كه احتمالا مشكلاتي براي آن كشور‌ها بروز خواهد كرد.
اين ويزاهاي الكترونيكي چه ويژگي دارند كه براي كشور ميزبان تا اين اندازه با اهميت هستند؟
در اين برنامه هر زائري كه وارد مي‌شود، دقيقا مشخص است كه در كدام هتل مستقر مي‌شود، چه روزي وارد يا خارج مي‌شود، با كدام اتوبوس مي‌رود، در مكه كجا ساكن مي‌شود، غذاهاي آن‌ها از كجا تهيه مي‌شود و...
پس به نظر شما اين مهم‌ترين ويژگي اجرايي تمتع ۹۳ بود؟
بله، چون به‌طور جدي مي‌توانست براي زوار ايجاد مشكل كند كه الحمدالله كار به‌خوبي مديريت شد.
آقاي مهندس اوحدي ظاهرا برنامه‌ريزي حج امسال از تمتع ۹۲ آغاز شده بود، در اين‌باره بيشتر توضيح مي‌دهيد؟
در ميانه تمتع ۹۲ شش كارگروه براي آسيب‌شناسي عملكرد حج تشكيل شد و در آن‌ها برنامه‌ريزي براي حج امسال آغاز گرديد. علاوه بر اين با هماهنگي بعثه به سرعت تصميمات اتخاذ و اجرا شد، نظير حذف برخي شركت‌هاي حمل و نقل كه در آن زمان كيفيت خدمات‌رساني پاييني داشتند، يا حذف هتل‌هاي بي‌كيفيت و جاي‌گزين ساختن اماكن اقامتي مناسب‌تر. اين برنامه‌ريزي زودهنگام امكان ايجاد فرصت‌كافي براي حل و فصل مشكلات تازه را ايجاد كرد.
موضوع مسكن ظاهرا از اولويت بالايي برخوردار است.
بله، چرا كه در فصل عمره به‌يك‌باره ۷۰ هزار تخت در مدينه‌منوره از گردونه خارج شد كه اين مقدار در حج تمتع به‌معناي دو برابر اين ظرفيت است و اين به‌معناي بحران مسكن در سال آتي است. امروز با مجوزي كه از سوي نماينده محترم ولي‌فقيه در امور حج و زيارت صادر شد، ما كار اجاره‌كردن واحدهاي مربوط به حج ۹۴ را آغاز كرديم و اين به‌معناي مسلط‌شدن بر زمان است، چون اگر دير اقدام كنيم، شرايط بازار بر ما تحميل خواهد شد.
در زمينه تغذيه چطور؟ اقدام اصلي صورت گرفته، چه بوده است؟
علاوه بر بحث افزايش تامين كالاهاي ايراني، موضوع تامين گوشت قرمز با جديت در دستور كار قرار گرفته است؛ كشتارگاهي در اصفهان راه‌اندازي و به تاييد ماموران دولت عربستان نيز رسيده و اميدواريم در حج امسال موفق شويم گوشت گرم را از اين طريق وارد گردونه مصرف زوار ايراني كنيم. تمام اقدامات جهت اخذ مجوز در داخل و اينجا انجام شده است.
در صحبت‌هاي قبلي خود به خدمات پزشكي هم اشاره كرديد، در اين‌باره چه اقداماتي صورت گرفته است؟
در سال گذشته ۱۱۸ هتل داراي مطب بودند و امسال با وجود كاهش ۲۲ مجموعه در مكه‌مكرمه و مدينه‌منوره، تعداد مطب‌ها به ۱۳۰ مورد رسيده است. اين يعني افزايش جدي سرانه پزشكي هر كدام از زوار. علاوه بر اين در همه پرواز‌ها يك يا دو پزشك همراه كاروان‌ها اعزام شدند و روي تفكيك‌هاي قوميتي و زباني نيز دقت شد تا پزشكان مجموعه‌ها داراي قرابت‌هاي فرهنگي لازم با حجاج كاروان‌ها باشند. يك گام بزرگ ديگر در جهت انطباق پزشكي با موازين شرع برداشته شد و آن‌ها راه‌اندازي ۷ درمانگاه شبانه‌روزي مخصوص بانوان در مكه و مدينه و افزايش چشم‌گير تعداد پزشكان متخصص زنان بود.
از شركت شما در اين گفت‌وگو، سپاسگزارم.